CHỈ CÒN LẠI ĐÂY VỊ ĐỜI ẨN MẶT

(Đọc NAMASTÉ - NHỮNG MÓN QUÀ KỲ DIỆU của Trần Hữu Dũng)

Nhà thơ phải vận dụng tri thức, chắc lọc tâm hồn, vật vã với con chữ và trong phút xuất thần mới viết nên bài thơ. Người đọc vừa là người tiếp nhận, vừa là người đồng sáng tạo với tác giả, nên lại cũng vô cùng khó để tiếp cận với bài thơ cụ thể. Tôi không hề tự tin rằng đã cảm nhận được thơ của nhà thơ, nhất là những bài thơ vượt khỏi lối mòn truyền thống; là thơ hiện đại, hậu hiện đại! Cầm tập thơ “Namasté – Những món quà kỳ diệu” của nhà thơ Trần Hữu Dũng, tôi thấy mình như trôi về thời mà mỗi người còn mang tình yêu thương, tôn trọng vẻ đẹp nội tâm và hài hòa giữa tâm hồn con người và vũ trụ. Tôi bị tác giả dẫn dụ để khám phá:

Vui lòng tự thắp lên ngọn nến

Khi đi sâu vào hang động nội tâm

(Trò chuyện với chư thần)

 

Tôi cũng đã từng tự thắp nến dò dẫm bước trên đường đời. Chắc hẵn ai cũng từng như vậy! Nhưng đã đi vào hang động nội tâm thì dễ gì giải thích được tâm trạng: “Có những ngày trống rỗng// Không còn sinh khí/ niềm tin// Có những lúc tuyệt vọng// Cùng cực/ kiệt quệ đớn đau// (Có những ngày). Mấy câu thơ ngắn mà tác giả đã diễn tả sự tột cùng trống rỗng, tuyệt vọng, kiệt quệ…  của con người.  Vậy mà ta vẫn sống trong sự phi lý của cuộc đời. Phải chăng đời sống con người không phải là một ân huệ để vui hưởng, mà là bổn phận mỗi người phải thực hiện. Đôi khi thân phận bé nhỏ không thể ôm cả đất trời nên im lặng hoặc chộn rộn cũng là cách thể hiện quan điểm sống:

 

Bây giờ chộn rộn chỉ còn đám dân phàm phu

Nói về chuyện con ong/ cái kiến

Mặc kệ sóng thần/ bão lụt/ mùa màng lên tiếng

Tốt nhất uống trà. Tuyệt đối im lặng lắng nghe

(Vào ngày chủ nhật)

 

Ai đó chộn rộn hay mặc kệ hay im lặng khi đối diện với lòng mình cũng đều ngộ ra:

 

Vĩnh viễn mọi thứ điên rồ thật sự

Khoảnh khắc nhận diện lại chính mình

(Ghi chú nho nhỏ)

 

Đọc thơ Trần Hữu Dũng, tôi cứ bị tác giả khơi dậy cảm xúc từ phía sau ngôn từ. Nhưng may mắn thơ của tác giả cao siêu nhưng không phù phiếm nhờ lời  của Má “dặn dò: - Hứa với má, con đừng thành nhà văn phù phiếm” (Hứa với má, đừng thành nhà văn phù phiếm) cho dù: “Nhiều năm sau tôi mới thấu hiểu điều nầy” (Tin nhắn) mà lòng tôi ám ảnh:

 

Bài thơ thất lạc đời mình

Không dấu tích bản địa dân tộc

Nằm bất động trong căn phòng ký ức ám khói, trong bảo tàng lịch sử

Đêm đêm mất ngủ

Gương mặt thanh thoát biển xanh ám ảnh

Anh như con chó nhỏ lần hồi đánh hơi tìm về chốn nương thân.

(Bài thơ thất lạc)

 

Tác giả có lần nói dân phàm phu… mặc kệ sóng thần, bão lụt… nhưng có thể nào mặc kệ chuyện cơm áo ngày thường. Tất cả đều có trong thơ Trần Hữu Dũng để tôi yêu tính thời sự ngổn ngang đầy tính nhân văn ở ga Mường Mán trong một đêm xô bồ:

 

Đêm chập chùng. Người/gà, vịt/hàng hóa ồn ã, ngổn ngang

Tiếng còi tàu thúc giục. Cuộc trôi dạt qua những ga đời nghiệt ngã.

 (Ở ga Mường Mán)

 

Và, không có gì đời thường hơn cảnh:

 

Em chép miệng

Bảo thèm canh chua, cá trê kho tộ

Những buổi chiều tha hương

(Canh chua, cá trê kho tộ)

 

Không! Tôi không nói được nhiều về thơ Trần Hữu Dũng trong một bài viết ngắn ngủi này. Ngoài những bài, những tứ thơ rất hiện đại trong tập thơ, ta còn bắt gặp vị đời ẩn mặt sâu lắng thâm trầm như một vị thiền sư trầm tư nghĩ về đời, về người:

 

Đây là điều tôi cần

Tượng Phật đá ngồi thiền

Vài cánh hoa khế tím

Rơi nhẹ vào chén trà

(Vườn nhà)

 

Vì vậy mà tôi chẳng bất ngờ khi tác giả có lời mời gọi im lặng đưa ta về không gian và thời gian của Tống, Đường ở Trung Quốc. Bài thơ hiện đại mà cổ xưa có ý tại ngôn ngoại đặc sắc như một bài Đường luật.

 

Buồn tình lên núi Cấm

Chuông sớm động sương mờ

Tan chảy bao phiền muộn

Phù phiếm cả giấc mơ
(Lời mời gọi im lặng)

 

Tôi đã chọn đọc những bài thơ hợp với gu thẩm mỹ của tôi, mặc dù trong tập “Namasté – Những món quà kỳ diệu” có rất nhiều bài tạo nên những cảm xúc cho người đọc: Tình yêu vô hạn, Cách lan tỏa vẻ đẹp vĩnh cửu, Cái chết lâm sàng mùa thu, Cơn điên loạn của pháp thuật, Sáu biến tấu cách nhìn, Đặt tên từng nỗi buồn… Lan man với thơ Trần Hữu Dũng, chi bằng cùng với tác giả thưởng thức rượu Xuân Thạnh, rượu Làng Vân và rượu Bàu Đá; phá vỡ thế độc ẩm mà tác giả nâng niu các cung bậc cảm xúc:

 

ĐỘC ẨM

 

Lắm lúc chồn chân lưu lạc

Quay về mái nhà xưa

Má mất. Em biệt tăm

Vất vưởng cơn say lăn quay trời đất

Rượu Xuân Thạnh cháy bỏng giấc mơ điên

 

***

Thảnh thơi ngồi uống

Mới chợt nhận ra

Sao hương vị rượu Làng Vân

Mỏng mảnh/ thơm nhẹ

Tựa cô gái ẩn mình sau bức mành tre

 

 

****

Biển xa xăm ru tình vời vợi

Trời khuya rắc vài giọt sao long lanh

Ứa nước mắt khóc cuộc tình ma mị

Cớ chi em hiểu được

Chén rượu Bàu Đá nào cũng dầy nặng ân tình

NHD

 

Cảm ơn Trần Hữu Dũng đã trao tặng người đọc những món quà kỳ diệu!

Người viết: Ngô Văn Cư

 

.