Tản văn: Ngô Văn Cư
Cơn lũ đã đi qua. Mẹ còn
ngồi lại với những đổ nát, hoang tàn thẫn thờ nhìn dòng nước mà xót xa, tiếc
rẻ. Ba giấu tiếng thở dài vào lòng, bâng khuâng nhìn khói thuốc bay vòng mà lo
lắng cho ngày mai. Lũ trẻ con khấp khởi mong được đến trường sau những ngày dài
nghỉ học. Trên đường, ngoài ruộng, trong vườn vẫn còn đầy bùn non bám vào lá,
vào hoa khiến cho hàng cây méo mó và cúi oằn xuống. Dạo quanh một vòng khắp xóm
thấy nhà cửa chẳng còn thứ gì khô ráo, kể cả những đôi mắt hõm sâu cũng chứa
đầy nước mắt và hằn sâu nỗi buồn...
Miền Trung quê tôi năm nào
cũng thế, hết mùa nắng nóng cháy da thì đến mùa bão lụt. Cứ mỗi lần nghe đài
báo mưa bão là người dân đứng ngồi không yên. Đêm chập chờn không thể nào chợp
mắt. Ngày thì lo thu hoạch lúa ngoài đồng theo phương châm: “Non trong nhà hơn già ngoài đồng!”; chuyển những vật dụng nặng
và ít sử dụng lên cao. Tất cả chuẩn bị sắn sàng đợi tai họa thiên nhiên giáng
xuống; ai cũng lo lắng đứng ngồi không yên nhưng không hề hoảng hốt, bối rối mà
bình tĩnh đối phó. Có lẽ việc sống chung với thiên nhiên khắc nghiệt đã tôi
luyện cho người dân quê tôi sức chịu đựng gian khó mà các vùng miền khác không
thể sánh bằng. Những ngày lũ, nép vào đâu cũng thấy lạnh cóng nhưng ba tôi vẫn
dầm nước mà lo chuyện nhà; chia sẻ chuyện hàng xóm đang chật vật chống lũ. Ba
chống ghe nhỏ qua từng nhà trao cho nhau ít chai nước suối, vài gói mì ăn
liền... mà ấm lòng. Mọi người dường như chỉ ăn để cầm cự qua ngày nhưng được sự
chia sẻ và trao nhau một niềm tin là sẽ thắng lũ. Rồi những chiếc thuyền của
các đoàn từ thiện vượt qua mưa gió để mang hàng cứu trợ đến phát cho tận tay
mỗi người tránh lũ. Lúc đó mới thấy lòng mình ấm áp lạ thường; ít ra thấy mình
không bị lãng quên. Nhận quà mà lòng rưng rưng. Cái nghĩa đồng bào đã giúp mọi
người vượt qua những ngày bão lũ. Trong khó khăn mới thấy sự thương nhau và đùm
bọc của dân mình. Trong hoạn nạn, tình người tỏa sáng. Lúc đó, mới thấy cái
tình đồng bào đối với người dân miền Trung mình lớn lao biết chừng nào.
Tin lũ về làm người dân
trong thôn thao thức suốt đêm. Nhìn ở đâu cũng thấy nước. Nước lên trong đêm là
khủng khiếp lắm. Điện đóm đã cúp hết; nhà chỉ leo lét ánh đèn dầu mờ ảo, khuôn
mặt mọi người hiện lên đầy vẻ lo âu. Chỉ nghe tiếng chân lội bì bõm trong nước;
thấy ánh đèn pin lóe ngang... thì trong bóng tối đã vọng ra giọng lo lắng : Nước đã rút được chút nào không?. Bầu
trời đêm vẫn đen hun hút; cơn gió ùa về như tiếng thở dài của đất trời hòa cùng
tiếng cầu nguyện của con người có làm vơi đi những âu lo! Mẹ tôi là người bao
giờ cũng tiếc rẻ những đồ đạc trôi theo dòng nước hoặc hư hỏng mà lâu lâu lại
xuýt xoa, thút thít; ba thì cười và động viên: “Ta còn khỏe và đủ chân tay thì qua cơn lụt này sẽ sắm cái mới, lo gì.”.
Rồi mọi người lại động viên nhau vượt qua những ngày gian khó. Bọn trẻ thì ngơ ngác nhìn mọi thứ ngổn
ngang mà nghĩ đến khoảng trời rực rỡ của riêng mình; tin tưởng nắng sẽ hừng lên
trên từng mái nhà yêu dấu... Chắc hẳn những đứa con xa quê nghe tin tức trên
báo, đài mà lòng thấp thỏm mong tin tức cụ thể ở quê nhà. Chỉ nghĩ đến điều ấy
lại thương người dân quê tôi mùa bão lụt quá!
Cơn lũ đã đi qua nhưng tình
người thì đọng lại. Tình nghĩa chòm xóm láng giềng trong những ngày này gắn bó
hơn bao giờ hết. Mọi người không chỉ động viên nhau để vượt qua khó khăn mà còn
san sẻ vật chất ít ỏi. Nhờ đó mà sinh hoạt hằng ngày cũng đỡ bớt khó khăn và ấm
áp. Người ở thành phố hoặc nơi không có lụt bão không thể tưởng tượng nổi những
khó khăn của người trong vũng bão lũ. Ở đâu đó còn rất nhiều người thích thú
ngồi trong quán cà phê tận hưởng những giọt mưa đông đang chảy tràn qua phố;
biết đâu ở một vùng quê, người dân phải vật lộn khổ sở với gió mưa. Cũng không
thể nói người dân ở vùng lũ hoặc ở nơi khác đã quen sống như đã từng sống. Mấy
ai nhìn lại ký ức vì bây giờ đủ đầy vật chất và có điều kiện xây dựng nhà cửa
vững chắc, cao ráo tránh lũ để một lần gặp lại những mộng mơ kỳ diệu của một
thời thiếu thốn. Còn tôi, biết bao lần ước mơ một chiếc áo ấm mới, một cặp sách
để đến trường mà không có được. Tôi chỉ được mặc chiếc áo ấm mẹ cất giấu kỹ trong
rương còn sực mùi long não trong ngày gió rét. Ôi, một thời mà sau cơn lũ dù vô
tư cùng cha mẹ dọn dẹp nhà cửa lấm lem mà lòng vẫn buồn rười rượi vì trường
ngập, sách vở ướt hết, chẳng còn sử dụng được.
Cơn lũ đi qua để lại biết
bao khó khăn cho bà con nông dân. Dọn dẹp những vật dụng bị lũ cuốn trôi dạt
khắp nơi, những đồ dùng hư hỏng... nhưng người dân cũng còn phải tất bật các
hoạt động mưu sinh. Ở nông thôn, người dân chủ yếu dùng nước giếng đào để nấu
nướng, tắm giặt. Lũ về, nguồn nước này ô nhiễm nặng. Nước vây quanh làng nhưng
lại thiếu nước. Nhiều đoàn y tế, từ thiện về giúp dân vượt qua khó khăn. Mẹ tôi
không nói gì nhưng đôi mắt cứ ngân ngấn nước đầy vẻ biết ơn. Cứ mỗi đợt lũ đi
qua, ba tôi lại động viên mẹ: “Sau cơn
lũ, nhiều nhà trắng tay. Hễ người còn thì của cải cũng sẽ gầy dựng lại được
thôi”. Và người rất lạc quan: “Chớ
than phận khó ai ơi! Còn da lông mọc, còn chồi nảy cây!”. Trong tận cùng
gian nan, khổ cực như thế mà không lạc quan thì làm sao trụ vững với thiên tai
mà tiếp tục sống, tiếp tục gây dựng để theo kịp những bước đổi mới của đất
nước. Ba tôi đúng là trụ cột của gia đình.
Hình như thiên nhiên sau khi
giáng xuống những tai họa lại đẹp hơn lên. Trời nắng nhẹ. Những vạt khói mỏng tỏa
từ một mái nhà trong nắng tạo những sợi ánh sáng đẹp mắt nối đất với trời. Tôi
lại thấy cuộc đời này đáng yêu biết bao nhiêu.
NVC
(Bài đăng trên Văn Hóa Phật giáo số 381 ngày1/1/2022)
Nhận xét